Erdoğan’ın açıklamalarından satır başları şu şekilde;
TÜRKİYE OLARAK KIBIR DUYUYORUZ
“Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev’in davetine icabetle, Azerbaycan’a gerçekleştirdiğimiz günübirlik egzersiz ziyaretini, bereketli bir şekilde tamamladık. Kardeş Azerbaycan’ı son olarak haziran ayında ziyaret etmiştim. İlham Kardeşimle, Şuşa’nın ardındaki bu kere da işgalden kurtarılan Füzuli ve Zengilan’da bir araya geldik.
Ziyaretimizde, Azerbaycan’ın, işgalden kurtarılan topraklarında hayata geçirdiği tekrar imar ve yeniden yapılanma çalışmalarını yakından gördük. Bölgedeki ekonomik kapasitenin canlandırılmasına, ulaştırma hatlarının ihyasına ve yenilerinin inşasına dair faaliyetleri birlikte incelemiş olduk. Azerbaycan’ın başarılarıyla, asgari Azerbaycanlı kardeşlerimiz dek biz de mutlu oluyoruz. Türkiye olarak, bu projelerin parçası olduğumuz için gurur duyuyoruz.
Ziyaretimiz zarfında, 8 ay gibi rekor bir sürede tamamlanan Füzuli Uluslararası Havaalanı’nın açılışını, kardeşim Cumhurbaşkanı Aliyev’le birlikte gerçekleştirdik. Bu Vesile Ile kilit önemdeki bir hava ulaştırma güzergahı, hayata geçirilmiş oldu. Bu havalimanı, yalnızca Azerbaycan için yok, Kafkasların geneli için de ulaştırma konusunda katma bedel sunabilecek potansiyele sahiptir. Azerbaycan’ın, bölgenin yeniden yapılanma önceliği yönündeki iradesinin tezahürü olan ve fazla kısa sürede tamamlanan bu kayda değer ulaştırma merkezinin faaliyete geçirilmesinde emeği yer alan herkesi tebrik ediyorum.
Ziyaretim vesilesiyle, tekrar bölgedeki ulaştırma için önemli bir yere sahip olan karayolları inşasıyla ilgili çalışmaları da yerinde inceledik; bunların temel atma törenine iştirak ettik. Şirketlerimiz göre bölgede sürdürülen karayolu inşaatı çalışmaları hakkında yetkililerimiz ve çalışanlarımızdan bilgi aldık. Türkiye olarak, yöresel uzlaşma ve istikrarın tesisinde ulaştırma hatlarının önemini daima vurguladık.
Ziyaretim esnasında, bölgenin her yerde kalkındırılması amacıyla başlatılan akıllı tarım projeleri zarfında, Zengilan’ı da ziyaret ettik ve buradaki Akıllı Tarım Kampüsünün temelini, kardeşim Sayın Aliyev’le birlikte attık. İşgalden kurtarılan bölgelerde, tarım üretiminin modern ve sürdürülebilir yöntemlerle baştan başlamasını, 30 yıla yakın süren işgalin çevreye verdiği tahribatın yaralarının sarılması bakımından önemsiyoruz.
Azat edilen Azerbaycan topraklarının, yakın zamanda bölgede örnek birer imal ve rahat merkezi olacağına gönülden inanıyorum. Bütün bu alanlarda ilgili kurumlarımız, kuruluşlarımız ve firmalarımız Azerbaycanlı kardeşleriyle omuz omuza çalışıyor.
CİDDİ POTANSİYELE SAHİP
-Siz de açıklama ettiniz, bölgede büyük bir başkalaşım var. Türkiye’nin de desteğiyle büyük bir yeniden yapılanma hamlesi yapılıyor, Füzuli Havaalanı açıldı. Zengezur Koridorunun da hayata geçirilmesi planlanıyor. Tüm gelişmeler bölgeyi, Türkiye’yi, diğer ülkelerle ilişkilerimizi nasıl etkileyecek?
Şu an itibarıyla altyapılar ve üstteki yapıda Türk firmalarının Azerbaycan’da fazla ciddi bir potansiyele sahip olduğunu görüyoruz. Şu an itibarıyla altyapılar inşaatlarında Türk firmaları çok ciddi işler almış durumdalar. İndiğimiz Füzuli Havalimanında 12 Türk firması Azerbaycanlı kardeşleriyle birlikte çalıştılar ve 8 ay gibi kısa bir zamanda burayı yetiştirdiler. Şu Anda iki tane daha havalimanının inşası devam ediyor. Onların da hızla, 1 yıl içinde bitirileceği planlanmış vaziyette. Zeki tarım dediğimiz olayda da hemen yoğun bir şekilde Türkiye-Azerbaycan birlikteliğiyle zeki tarım yapılıyor ve bununla ilgili incelemeler da tekrar kararlı bir şekilde devam ediyor. Bunun yanına hayvancılıkta da derhal başarılı bir çalışmanın olduğunu kişisel olarak gördük. Bu başarılı çalışmayla birlikte bir taraftan mayın temizliği de sürüyor. Mayından arındırılmış olan arazilerde şu lahza itibarıyla gerek Azerbaycan’a gerekse Türkiye’ye yönelik kazan-kazan esasına göre, tarım ve hayvancılık başlamış vaziyette. asgari 5-10 bin değin angus türü hayvan buraya getirilmek suretiyle burada besi hayvancılığı cinsinden bir çalışmanın yapılacağını, bununla da bilhassa Azerbaycan’ın et ithalatını minimize edeceklerini bizlere söylediler. Bu da gösteriyor ama hemen tarımda ve hayvancılıkta bu noktada çok ciddi sıçrama olacak. Benzer şekilde altyapı ve üstyapıda yeniden Türkiye-Azerbaycan iş birliğiyle çok önemli istikrarlı bir adım atılmış vaziyette.
İRAN’IN AKLISELİMLE HAREKET ETMELİ
– Gerek şahsınız lüzum Sayın Aliyev Ermenistan’a kalıcı uzlaşma için masaya gelmesi çağrısında bulunmuştunuz, hatta 6’lı bir komisyon önermiştiniz; İran ve Gürcistan’ın da içinde olacağı. Bugün Ermenistan’a karşın bu çağrıyı da tekrarladınız. Lakin İran son dönemde “İsrail’i buraya getirdiniz” bahanesiyle Azerbaycan’ı ciddi şekilde korkutma ediyor; bundan başka da Ermenistan’la yeni iş birliği arayışlarına girerek benzeri sizin ve Sayın Aliyev’in çabalarını baltalamaya çalışıyor gibi bir görünüm var. Siz bunu nasıl yorumluyorsunuz?
İlham Bey’le bu konunun da müzakeresini yaptık. İlham Bey kararlı bir duruş içerisinde ve o istikrarlı duruşundan da herhangi bir taviz vermiyor. Dedi oysa “Bizim İsrail’e yönelik verilmiş bir tavizimiz yok. Biz İsrail’le her türlü mülk mübadelesi içerisinde adım atabiliriz. Öbür ülkelerle nasıl adım atıyorsak, burada da benzer şekilde İsrail’le bu tür ilişkilerimiz vardır ve bundan sonradan da olacaktır.” Bu konularda da ülkeler birbirlerinin karar mekanizmalarını etkilememeli, etkileyemez. Temennimiz odur ancak İran da burada aklıselim ile hareket ederse İran ve Azerbaycan arasında herhangi bir sıkıntı yaşanmamış olsun.
TÜRKİYE KABİLE DEVLETİ DEĞİL
-10 büyükelçiden gerilimi düşüren bir izah etme geldi. Sahiden sizin yaptığınız bu çıkış Davos’taki “one minute” çıkışına benzer bir çıkış olarak nitelendirildi. Ne yaşandı bu süreçte? Biden ile röportaj öncesinde Amerika Birleşik Devletleri’nden geri adım mantığındaki adım, süreci nasıl etkileyecek bundan sonrası için, nasıl olmalı süreç?
Bizim atmış olduğumuz adım birilerine karoser gösterisi yok, sadece Türkiye’de görev yapmakta olan büyükelçilerin Türkiye’nin iç işlerine müdahil olmaması anlamındadır. Herhangi bir Büyükelçi tayin yaptığı ülkenin iç işlerine müdahale yetkisine sahip değildir. Viyana Sözleşmesinin 41’inci maddesini bunların benden daha iyi bilmeleri gerekli. Çünkü büyükelçilerin kendileriyle ilgili bu cins sözleşmeleri adım adım uygulaması lazım, adım adım peşine düşüp takip etmesi lazım. Kaldı ama sen Türkiye’de ödev yapıyorsun; Türkiye’de ödev yapan bir büyükelçi, Türkiye’nin bir kabile devleti olmadığını bilmesi lüzumlu. Türkiye gibi böyle kadim bir tarihe sahip olan bu ülkede tayin yapan büyükelçi neyin nereye varacağını çok iyi bilmesi lazım. Eğer bunu bilmiyorsa Viyana Sözleşmesinin 41’inci maddesini onlara hatırlatmış olduk. Durum bu değin basit. Emrindeki Amerika’nın büyükelçisi de bu işe karıştığı için her hâlükarda Biden edep gösterisinde bulundu ve ilk açıklama oradan geldi. Zaten Amerika’dan izah etme gelince öteki 9 parça başına de ona alt almak suretiyle bu meslek bu nedenle kapanmış oldu.
BEN TAARUZDAYIM
-ABD ve büyükelçiler krizini konuşurken, bir yanlamasına Amerika gazetelerinde bir takım manşetler gördük bugün. Sizinle ilgiliydi o manşetler; “Erdoğan krizden kaçtı, geri adım attı” gibi… Bunları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ben nasıl geri adım attım? Ben taarruzdayım. Benim kitabımda geri adım atmak yok.
BİZ BİLDİĞİMİZİ OKURUZ
-10 büyükelçiyle ilgili kriz bitti ama bir taraftan da Avrupa Konseyi’ndeki işlem devam ediyor. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi kasımın sonunda Türkiye’nin sözleşmeyi ihlal edip etmediğine ilişkin olarak bir işlem başlatabilir. Bununla ilgili olarak değerlendirmeniz nedir? Çünkü eğer bu tarihe değin Osman Kavala serbest bırakılmazsa, AİHM’in vereceği bir görüntü bu anlamda belirleyici olacak nasıl olursa olsun. Ne söylersiniz acaba? Beklentiniz nedir?
Benim herhangi bir temennim yok. Benim yalnızca tek temennim var; biz bildiğimizi okuruz. Konsey bildiğini mi okur; okusun. Onlar ne okuyor; dinleriz, görürüz. AİHM’inkini de Konsey’inkini de dinleriz; dinledikten sonradan da biz üzerimize düşeni yaparız. Gereği neyse bunu yapacağız. Ben Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı olarak bu makamda bulunduğum sürece üzerime düşen görevi dört dize yaparım. Acaba şu ne der, bu ne der; bunlara hiç bakmam. Benim aldığım nezaket bu, yetişme tarzım bu. Ölene kadar da tıpkı bu istikamette devam ederim, devam edeceğim.
SİYASETE SAYGILI OLMAYI ÖĞREN
-10 büyükelçi hadisesi yaşanırken sizin duruşunuz, tepkiniz, tavrınız ortadaydı oysa mesela CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ilk kez olmak üzere bazı çevrelerden de “Nezaketle uyarıyorlar, bunlara niçin tepki gösteriyorsunuz?” gibi buna aynı direktifler geldi. Bazıları da “Non grata afişe etmek bizi yalnızlaştırır” dedikten daha sonra, onlar geri adım attıktan sonra da bunun bir diplomatik galibiyet olduğunu söylemeye başladılar. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bunlardan biri de geçmişte Bakü’de büyükelçi olarak ödev yapmıştı, derhal CHP’de sözde siyaset yapıyor. İlham Bey’le konuşurken o bile “Ben bu adamı yeniden bu kapıdan içeri sokmam” dedi. Çünkü Azerbaycan’a da ihanet etti. Sen önce bir kere büyükelçilik yaptığın ülkenin siyasetine saygılı olmayı öğren. Bunu öğrenmedi ki bu adam. şu anda da tesadüfen işte nasıl olduysa siyaset yapıyor. Biz bu tür siyasetçileri cepten çıkarıyoruz. Bunların siyaseti öğrenmeleri için daha fazla fırın ekmek yemeleri lazım. Bunlar büyükelçilik yapmış, siyasetçilik yok. Siyasetçilik başka bir şey, büyükelçilik başka bir şey.
BIDEN İLE GLASGOW’DA GÖRÜŞECEĞİZ
Roma ve Glasgow’da dünya liderleriyle görüşeceksiniz, hem G20 keza BM İklim Zirvesi kapsamında. Özellikle ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmenizde hangi başlıklar masada olacak? Daha önce ABD F-16 ile ilgili talebini iletmişti. Bu konuda teknik görüşmeler sürüyor. Bu görüşmeler ne aşamada? Biden’dan ne gibi taleplerimiz olacak?
Roma’nın gündemi ile Glasgow’un gündemi derhal değişmiş gibi gözüküyor. Büyük ihtimalle Roma’da değil fakat Glasgow’da görüşmemiz olacak. Bu görüşmede de bağlı ancak en manâlı maddemiz; malum bizim F-35 konumuz var. F-35’le ilgili olarak bizim 1 milyar 400 milyon dolarlık yapmış olduğumuz bir ödeme var. Bu ödemeyle ilgili olarak da yan ki bunun bize geri ödeme planının nasıl olacağını kendileriyle görüşmemiz gerekecek. Bu konuda mükaleme ne getirecek ne götürecek; onu kendileriyle görüşerek öğreneceğiz. Alt düzeyde aldığımız bazı bilgiler var. Bize F-16 verme konusunda gelen bazı bilgiler… Bize gelen data, bunlarla bu işi ödeme gibi bir plan olduğu yönünde. Bu içten mudur, değil midir; bunları kendilerinden öğreneceğiz. En üst düzeyde de bunu tabi benim Sayın Biden ile konuşmam isabetli olacaktır. Eğer böyleyse ona göre bir anlaşma yoluna gitmiş olacağız.
BAHÇELİ YÜZDE 7’Yİ KABUL ETTİ
MHP Lideri Sayın Devlet Bahçeli ile önceki bir röportaj gerçekleştirdiniz. Bu görüşmede Siyasi Partiler Kanunu ve yeni Anayasa çalışması gündeme geldi mi? Cumhur İttifakı olarak bu karşılıklı teklifinizi ne vakit kamuoyuyla paylaşacaksınız? Tarih, takvim belirli mi?
Tarih, takvimden öte bizim acilen Cumhur İttifakı ile karşılıklı attığımız adımı Sayın Genel Başkan ile mülâkat imkanımız oldu. MHP’den Tüzük çalışmasıyla ilgili hazırlıklar bize gelmişti. Bu bizim çalışmalarımıza da benzer şekilde bir takviye oldu. Onu da zaten planlıyoruz, değerlendiriyoruz. Tercih Yasası ve Siyasi Partiler Kanunu’yla ilgili de Feti Bey’in bizim arkadaşlara vermiş olduğu alıştırma metni de arkadaşlarımızın elinde. Burada bilhassa yüzde 5, yüzde 7 meselesi gündemdeydi. Bu konuda Devlet Bey, benim yüzde 7 teklifimi kendileri de tıpkı kabul ettiler. “Bu noktada siz nasıl yerinde görüyorsanız bizim için o kabuldür” dediler. Dolayısıyla bu yüzde 7 meselesinin Kanunda bu şekilde olmasını bizler de arkadaşlarımıza söyleyeceğiz. Onun üzerinden hareket edeceğiz. Değişik tarafta ast Anayasa ile ilgili çalışmalarımız da aynen devam edecek. Arkadaşlarımız bu çalışmayı adamakıllı bitirdikten sonradan o da Meclis gündemine gelecektir. Lakin biz de bağlı Meclis’te bir altyapının olmasının gereğine inanıyoruz. Bu konuda gönül istek ediyor ama Meclis’teki diğer siyasi partiler de buna hazır olsunlar, onlar da bu konuda “Hazır biz de yaparız” desinler fakat şu anda onlardan aldığımız ses seda tam tersine, böyle bir şey değil.
BUNLAR HUKUK TANIMAZ
Son zamanlarda bilhassa ulusal olan bütün kurumlar hücum altında. Bunlar içerisinde TÜGVA da var; TÜRGEV de ENSAR da var. Fazla önemli iftiralar atıldı, çok önemli saldırılar yapıldı. Bu vakıflar niçin atak aşağı?
Bay Kemal ve yandaşları bir kere hukuk tanımaz bir güruh. Diyelim ancak TÜGVA 10 yıllık bir anlaşmayla adadaki bu yeri kiralamış. Anlaşma 10 yıllık bir vakit tanıdığı halde daha üçüncü yıldayken kalkıp bunların kiraladıkları yeri zabıtalarla basıp oradan bütün demirbaş eşyalarına varıncaya değin hepsini dışarı atma gayretleri bir kere bunların tıynetini göstermektedir, bunların cibilliyetini göstermektedir. Bu konuyla ilgili de açıklamaları ilgili bütün arkadaşlarım yaptılar, yapıyorlar. Benzer şey TÜRGEV için geçerli, aynı şey ENSAR için geçerli. Her türlü iftirayı attılar, her türlü yalan dolanı söylediler. Bu bir şeyi gösteriyor, bunların ne denli hukuk tanımaz olduğunu ortaya koyuyor. Eğer bunlarda hukuka saygı olsa, zaten böyle bir adımı da atmazlar, atamazlar. Bu bir şeyi daha açıklama ediyor, Allah bunların eline bu milleti düşürmesin. Bunların eline bu ülke kalacak olursa, bu ülkede nelerin olacağını, olabileceğini bundan böyle düşünün. Bunların yapmayacakları meslek değil. İnsanların sırtındaki ceketi bile alır bunlar. Başka bir şey söylememe gerek var mı?
ÜCRET ÖDEYEMEZLER
Geçtiğimiz günlerde CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, “Biz belediyeler olarak hükümetten eşdeğer kaynak alamıyoruz, Belediyeler Birliğinden alamıyoruz” gibi CHP’li belediyelerin ayrımcılığa ast tutulduğu yönünde bir basın toplantısı yaptı. Hizmet üretemeyişlerinin bir bahanesi mi oluyor bu? Nasıl değerlendiriyorsunuz?
Tümü yalan. bir kere yasal olarak belediyelerin hakları neyse bu haklarını İller Bankasına yönelik olanı oradan, Hazine Maliye’den almaları gerekeni oradan hiç istisnasız elbette alıyorlar. Bunlar bu parayı almamış olsalar ayakta duracak mecalleri kalmaz, maaş ödeyemezler, yatırım yapamazlar, o derece ciddi manada sıkıntıya girerler. Bütün bunları aldıkları içindir ama bu kadar kuytu sağa sola parayı dağıtıyorlar. Bu dediğiniz isim çağrıda bulunmak oysa ne maliyeyi biliyor ne ücret denilen olayı biliyor ne de belediyelerin hangi kaynaklardan nasıl gelir elde ettiğini biliyor. Bunların hiçbirini bilmiyor. Önce bunu öğrensin. CHP’li belediyelerde hizmetlerin ne değin aksadığını, ne kadar eksik olduğunu cümbür cemaat görüyor.
CİBİLİYETLERİNİN GEREĞİ
TBMM’de TSK’nın terörle mücadele için hudut ötesine operasyon yapmasına müsade veren tezkere geçti. Lakin CHP grup kararı olarak “hayır” oyu verdi tezkereye. Daha öncesinde de HDP benzer başkanlarının tezkereyle ilgili “hayır” oyu verilmesi çağrısı vardı CHP’ye. Bir anlamda HDP’nin çağrısına olumlu yanıt vermiş oldular. “CHP yerli, ulusal değil” diyoruz fakat bu çok sembolik oldu açık konuşmak gerekirse. Gerçekten CHP’li seçmeni bile şaşırtacak denli bir şart. Çünkü halihazırda Türkiye sınırın ötesinden terör tehdidiyle muhatap. Sizin değerlendirmenizi merak ediyoruz.
Bunlardan farklı bir şey beklenir mi oysa… CHP ve HDP’nin verecekleri oy zaten belliydi. Bunlar cibilliyetlerinin gereğini yaptılar. Orada sadece İP bambaşka bir karar ortaya koymuş oldu lakin HDP ile CHP orada zillet ittifakı olarak cibilliyetlerinin gereğini yaptılar. Biz terörle mücadeleyi onların desteğini alarak yok, onların desteğinin iyice dışarıya zaten sürdürüyoruz. Bundan sonradan da yine aynı kararlılıkla terörle mücadelemizi sürdüreceğiz. Hiç endişeniz olmasın, terörle mücadelede ırk bizimle beraber. Ordumuz, jandarmamız, bu noktada bizlerle beraber. Biz terörle mücadelemizi kararlı bir şekilde de Gabar’da, Cudi’de, Tendürek’te, Bestler-Dereler’de, sınır ötesinde, sınır berisinde her yerde sürdürüyoruz.
