Kıdem tazminatı, çalışanların, emeklilik hesabı yapanların, askerlik için gün sayanların ve evlendikten sonradan 1 yıl içinde işten ayrılacak olan kadınların en çok merak ettiği konuların başında geliyor.
Benzer iş uygun 1 yıldan fazla çalışması bulunanlar yasalarla belirlenen kriterleri karşıladığında en son aldığı aylık brüt ücrete kadar kıdem tazminatına adalet kazanıyor.
Tazminatın daha aşağı limiti yılda bir kez ve üstteki limiti ise iki kez değişiyor. Daha Alçak limiti minimum ücret belirliyor. En Az ücret 1 Ocak itibarıyla yüzde 21.56’lık artışla brüt 3 bin 577 liraya (net 2 bin 825 lira) çıkmıştı. Yani en az tazminatta bu tutar baz alınıyor. Yeni asgari ödenti görüşmelerinin tarihi belirli olmasa da aralık ayında başlaması bekleniyor.
Posta’da bulunan habere göre takriben 8 milyon kişi minimum ücretle çalışıyor. Çalışanların beklentileri en az ücrette ciddi artış olması yönünde. Siyasiler de bu beklentiyi destekler nitelikte direktifler yapıyor.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Özhaseki, katıldığı bir televizyon programında, vatandaşların en az ücretin yetersizliği nedeniyle sanayideki işlere yönelmediğini belirterek, “O vakit azıcık artış gerekiyor. Ciddi bir artma olacağını zannediyorum” açıklamasını yaptı.
En Düşük ücretteki net çoğalma aralık sonunda emin olacak. Ama genel beklenti 3 bin 500 lira civarında yoğunlaşmış durumda. Bu da yüzde 25 zam anlamına geliyor. Bu durumda brüt en az vergi 4 bin 520 liraya çıkacak.
Pazarlığa göre zammın yüzde 30’a çıkması durumunda net en düşük ücret 3 bin 672 liraya yükselirse, brüt tutar da 4 bin 820 liraya çıkacak. Bu artma dolayısıyla milyonlarca çalışanın da kıdem tazminatı artmış olacak.
Asgari ücrette yüzde 25 artma olursa yıllık kıdem tazminatı net 4 bin 485 lira olacak ve 10 takvim çalışması olan 44 bin 893 lira alacak. Şu anki minimum ücrete göre 10 takvim çalışmaya karşılık alınabilecek kıdem 35 bin 527 lira.
Yani takriben 9 bin liralık ayrim var. En Düşük ücretteki artışın yüzde 30 olması yani brütün 4 bin 820 liraya çıkması halinde ise takvim kıdem 4 bin 783 lira, 10 yıllık tazminat da 47 bin 873 liraya ulaşacak.
Kıdem tazminatının 1 sene için en yüksek tutarını ifade eden tavan ise memur maaş katsayısına göre belirleniyor. Öteki bir deyişle memur maaşındaki artışa endeksli bir kıdem tavanı var ve ocak-temmuz elde etmek üzere 6 ayda bir güncelleniyor.
Temmuz itibarıyla bu miktar 8 bin 284 lira olarak belirlenmişti. Ocak itibarıyla memura yüzde 5 toplu anlaşma zammı verilecek. Keza yeniden ocak itibarıyla geriye dönük 6 aylık enflasyon, yüzde 3’ü ne değin aştıysa o ayrim da maaşa eklenecek ve bu nedenle memur ücret katsayısı bulunacak.
Merkez Bankası’nın sene sonu öngörüsüne tarafından enflasyon farkının da yüzde 6-7 civarında olması bekleniyor. Yani toplamda yüzde 12’ye varan ocak zammı söz konusu olacağı hesaplanıyor.
Bu durumda tavan kıdem tazminatının 9 bin 250 liraya yükselmesi bekleniyor. Bir diğer deyişle 10 bin liranın üstünde brüt ücreti olanlar, ocak itibarıyla her yıl için takriben 1.000 lira pozitif tazminata yargı kazanacak.
3600 gün, 4500 gün ya da 7000 gün şartıyla yani emeklilik hakkıyla işten ayrılacakların, tazminat tutarlarının değiştiği ocak ve temmuz sonrasını seçim etmeleri daha yüksek tazminat almalarını sağlar.
Tabii burada meslek yerindeki brüt (giydirilmiş ücret) önemli. Brüt ücreti en düşük ücretten yüksek, kıdem tazminatı tavanından düşük olanların ocak ya da temmuz aylarını beklemesine lüzum yok.